NASA Windsystem V2 • Mastmontage

Windsystem aan de masttop

Het Britse bedrijf NASA Instruments Ltd levert elektronische navigatie-instrumenten in een gunstige prijs-kwaliteit verhouding. Kenmerkend is dat de producten van het bedrijf decennia lang geleverd worden zonder vooruitstrevende ontwikkelingen in techniek en uitvoering. Zij zijn in principe stand-alone. Dit sluit aan bij onze benadering van zeilen, en plaatsen een NASA Clipper windsystem in de top van de mast. Welke de windsnelheid en windrichting gaat meten. Maar voegen ook wat wijzigingen toe om het passend te maken.

Mast-unit

Om te beginnen de top van de mast waar mastunit van de windmeter gaat komen. De eerste jaren hebben we de windmeter op een steun aan de hekstoel gevoerd. Op zich beviel dat boven verwachting. Maar we zien mogelijkheden de windmeter aan de masttop te bevestigen. De mast ligt nog horizontaal op schragen: bovenop de mast bevindt zich een navigatielicht, aan de zijkant van de mast een steun voor de antenne van de marifoon. Origineel wordt de steun van de mastunit met kunststof blokjes tegen de zijkant van de mast geschroefd. Wij gaan de mastunit aan de antennesteun bevestigen om geen extra gaten in de aluminium mast te hoeven boren.

Zie hier de windunit aan de hekstoel

Antennesteun — Nabij de maststeun bevindt zich een antennesteun, welke we bijwerken met Hammerite hamerslagverf

Oxidatie voorkomen

Het gebruik van RVS zelftappers in combinatie met het geanodiseerd aluminium van de mast brengt een probleem met zich mee, namelijk die van oxidatie, het minder edele aluminium teert gaandeweg in als reactie op het RVS. Om dit te voorkomen dienen beide metalen van elkaar geïsoleerd te worden, bijvoorbeeld met tape en kit. Een ander gegeven is dat montage direct aan de mast betekent het boren van gaten. En dat doen we niet graag, een gat is eerder gemaakt dan herstelt. Zelftappers zouden aan de binnenzijde van de mast ook lijnen en bedrading kunnen beschadigen.

Montage aan de antenne-steun

Daarom gaan we de uithouder voor de windmeter mastunit bevestigen aan de aluminium antenne-steun. Deze heeft zich bewezen stevig te zijn, door het decennia lang dragen van de marifoonantenne, en is voor zover wij kunnen beoordelen al geïsoleerd verbonden aan de mast. We zagen twee plaatjes RVS en boren daar op maat gaten in. Door middel van RVS M5 bouten ringen en moeren worden de kunststof NASA montageblokjes aan de RVS plaatjes bevestigd. De twee plaatjes zijn bedoeld om aan de aluminium antenne-steun te klemmen. Onderling geïsoleerd met behulp van isolatieband.

Bevestiging van de uithouder voor NASA windmeter door middel van twee RVS klemplaten

Mastunit uithouder

Met een uithouder wordt de mast-unit van het windsystem aan de mast gemonteerd. Deze uithouder als geheel heeft een hoek van 90°: een verticaal uiteinde om te monteren tegen de mast, een horizontaal uiteinde om de mast-unit aan te bevestigen. Zoals wij voor ogen hebben zal het ‘mastgedeelte’ in een horizontale positie komen te liggen. Dit vraagt dus een aanpassing. Het eenvoudigst is een rechte buis van 10 mm diameter. Maar daarmee komt de mastunit lager aan de mast. Daarom passen we originele uithouder aan.

Uithouder NASA mastunit — Uithouder NASA windmeter waarvan het uiteinde 90 graden omgezet moet worden

Uithouder doormidden

We gaan als volgt te werk: we gaan op zoek naar een metalen pijpje dat klemt in de inwendige diameter van de uithouder. We zagen de door NASA Instruments Ltd geleverde uithouder haaks door, steken het metalen pijpje gedeeltelijk in de ene helft van de uithouder, in combinatie met een 2 componentenlijm geschikt voor metalen, en vervolgens persen we de andere helft over het uitstekende metalen pijpje, eveneens in combinatie met lijm. De twee delen draaien we zodanig dat de gewenste stand wordt bereikt, beide uiteinden in een horizontaal vlak. Nadat de lijm is uitgehard schuiven we een stukje krimpkous over de zaagsnede, om het geheel af te dekken.

Aangepaste NASA uithouder — De uithouder doorgezaagd, en met een inwendig metalen pijpje en verlijmd weer verbonden in de gewenste positie

Zie hier meer

NASA Clipper V2 bekabeling

De mast-unit aan de top van de mast heeft ook bedrading nodig naar het afleesinstrument in de kuip. Dat vraagt de bekabeling door de mast heen halen, en vandaar onderdeks verder door de boot. Door de mast loopt al bekabeling voor de verlichting en de marifoonantenne. Ook lopen daar bewegende lijnen voor het hijsen en strijken van de zeilen. Tot onze verrassing en opluchting blijkt er een mooi aangebrachte pijp in de mast aanwezig, met openingen aan de buitenzijde van de mast: met ruimte om ook de bedrading van de NASA windmeter doorheen te laten lopen.

Bekabeling door de mast

De antennekabel van de VHF (marifoon) wordt bij onze mast door een kabelbuis geleid, vrij van andere lijnen en kabels door de mast. De antennekabel blijkt ook vrij te bewegen door de buis. De bekabeling van de NASA windmeter voegen we daaraan toe. De werkwijze is simpel en doeltreffend: aan de antennekabel bevestigen we met tape een lijn, en trekken de antennekabel uit de mast, en daarmee de lijn in de mast. Wanneer de lijn geheel door de mast heen is getrokken verbinden we de bedrading van de windmeter aan deze lijn en aan de antennekabel. Vervolgens trekken we zowel de antennekabel en de bedrading van de windmeter weer door de mast. Een klusje van 5 minuten. Bovenin verbinden we de antennekabel en de bedrading van de windmeter met tape aan elkaar.

NASA Windmeter bekabeling — De bekabeling van de NASA Windmeter kan naar beneden geleid worden door de pijp waardoor ook de antennekabel loopt

Bedrading onderdeks

Vervolgens monteren we volgens plan de windmeter mastunit aan de antenne-steun. Eerst omwikkelen we de antenne-steun met isolatiemateriaal, zodat het aluminium en het RVS niet met elkaar in aanraking komen en ongewenste oxidatie veroorzaken. Wat volgt is de doorvoer van de bekabeling naar onderdeks waar de voorziening van al aanwezig is (een RVS zwanenhals) en het aansluiten op het eveneens al aanwezige NASA Clipper windmeter display.

Windmeter bekabeling — NASA Clipper windgever gemonteerd aan de antennesteun. Door de mast heen loopt de bekabeling.

Lees hier over reparaties

NASA Windsystem display

Na het monteren van de masttop-unit en het aanleggen van de bekabeling volgt het aansluiten van het display ofwel het afleesinstrument van het NASA windsystem. Daarop worden de relatieve windrichting en windsnelheid ten opzichte van de boot weergegeven. Bij het aansluiten van het scherm gaat het om het aansluiten van de voeding, te weten 12 volt gelijkspanning vanuit het boordnet. En de signaaldraad die de verbinding vormt tussen de mast-unit en het afleesscherm.

NASA Clipper windmeter afleesscherm — Het display van de NASA Clipper V2 windmeter

Aansluiten van het display

Het afleesscherm van de NASA Clipper V2 windmeter heeft een plaats, zichtbaar voor wie aan het roer zit. Daartoe is er bekabeling aangelegd vanaf het boordnet naar het display ofwel het afleesscherm. Dat wil zeggen 12 Volt gelijkstroom met een plus- en een minpool, en de signaaldraad vanuit de mast. Het gaat om een bescheiden stroomgebruiker, op de foto hieronder te zien aan de dunne draden. Maar de aansluitingen worden wel gezekerd aangesloten, op een schakelpaneel elders in de boot. Linksonder op de aansluitklem de voeding: rood is de plus, zwart is de min. Rechts de drie-aderige bundel welke naar het afleesinstrument gaat, een combinatie van voeding en signaal. Linksboven de drie-aderige bundel afkomstig van de mast-unit. Vanwaar het signaal windrichting en windsnelheid afkomstig is om weergegeven te worden op het scherm.

Originele NASA Clipper V2 handleiding zie hier

NASA Clipper V2 windmeter aansluiten — Het aansluiten van de NASA Clipper V2 windmeter

Lees hier meer over schijnbare windrichting en – snelheid

Disclaimer

Het bovenstaande is vanuit recreatieve intenties geschreven, zonder winstoogmerk of andere belangen. Garantie op goede werking en weergave apparatuur is daarbij niet aan de orde. Daarom vrijwaren wij ons van alle vormen van aansprakelijkheid bij gebruik van bovenstaande uitleg.