Publicatie No-249
Aan de hemelsfeer bevinden zich een ontelbare hoeveelheid sterren op onvoorstelbare afstand van de aarde. Voor de astronomische navigatie zijn er een 57 tal sterren geselecteerd welke in kaart zijn gebracht in de Publicatie Ho-247 en weergegeven in The Nautical Almanac. In deze zijn eenvoudig leesbare tabellen te vinden aangaande de ooghoogte van de waarnemer bij zon- en sterwaarnemingen. De complexere tabellen zijn die van de geselecteerde sterren waarneembaar vanaf verschillende breedtegraden. Meer toegankelijk is de lijst met de 57 voor de navigatie geselecteerde sterren, voorzien van hun nummering, hun Declinatie en hun Sidereal Hour Angle.
In The Nautical Almanac vinden we tabellen opgenomen met de voor de navigatie geselecteerde sterren. Iedere pagina heeft een vermelding van een breedtegraad waarvoor de tabel geldt. Onder de kolom Zn bevinden zich de Ware Peilingen ofwel de Azimuthpeilingen zoals deze zijn berekend voor de betreffende breedtegraad.
Bijzonderheden
Er zijn geen bijzondere bijzonderheden
Navigeren met Geselecteerde Sterren
In het Equatoriaal Coördinatenstelsel bevinden de hemellichamen zich noordelijk of zuidelijk van de Hemelequator. Een hemellichaam in het vlak van de Hemelequator heeft een Declinatie van 0°. De Polaris ofwel de Poolster heeft een Declinatie van 90° Noord. Ster Rigel (11) staat aangemerkt met een Declinatie van 8°11’ Zuid, Sirius (18) een Declinatie van 16°45 Zuid. En zo zijn van alle 57 voor de navigatie geselecteerde sterren zijn van al deze sterren de Declinaties in booggraden af te lezen.
Sterrenformatie Grote Beer en Kleine Beer
Ogenschijnlijk beweegt de hemelsfeer zich rond de aarde. Weten we voor de navigatie geselecteerde sterren te herkennen, dan kunnen wij deze afhankelijk van onze positie recht in het noorden of zuiden zien staan. Vergelijkbaar met de zon en de culminatie van de zon kunnen we ook een ster recht in het noorden of zuiden zien staan. Wij als Aangenomen Waarnemer bevinden ons dan op de zelfde meridiaan als de Geografische Projectie van het hemellichaam.
Sterrenformatie Orion en omgeving
Culminatie van sterren
Zien we nu een hemellichaam recht in het zuiden staan, dan gaat deze evenals de zon ook door het hoogste punt, is er spraken van een sterdoorgang of culminatie van de ster. Door de hoogte Ho van deze ster te meten en te verrekenen met de Declinatie van deze ster kan onze breedte berekend worden vergelijkbaar zoals we dat met de zon rond het middaguur kunnen doen.
Azimuth Zn en Hoogte Hc
In de Publicatie Ho-249 worden de berekende Sterhoogten Hc van hemellichamen aangegeven. Evenals en Azimuts Zn ofwel peilingen vanuit de Normaal van een Aangenomen Waarnemer. Wanneer er een Hoogtemeting Ho van een ster zouden doen, kunnen we deze verifiëren met de Hoogte Hc in de tabellen.
Zie het onderstaande fragment uit de Publicatie No-249. Het is de pagina met de tabellen voor een Aangenomen Waarnemer op 51° Noorderbreedte. Aangemerkt zijn de sterren die zichtbaar zouden kunnen zijn voor de Aangenomen Waarnemer. Er zijn er meer maar dit is een selectie van de tabellen. In de kolom van ster Sirius komt de Azimuthpeiling Zn van 180° voor. Dus wanneer een Aangenomen Waarnemer zich op een breedte van rond 51° Noord bevindt, dan is er een moment dat ster Sirius recht in het zuiden (Azimuthpeiling 180°) staat, de culminatie heeft. Zowel de Geografische Projectie als de Aangenomen Waarnemer bevinden zich dan op dezelfde Meridiaan.
Zou de Aangenomen Waarnemer de Hooogte Ho meten van ster Sirius, dan zal de uitkomst daarvan rond de 22°15’ zijn, zoals de tabel van Sirius aangeeft, de Hc van 22º15’ vermeld naast de Azimuthpeiling van 180°.
Waarbij de stergegevens van Sirius in verhouding en relatie staat tot de andere stergegevens in het horizontale vlak van de tabellen. Want peilen we Sirius op 180°, dan peilen we Rigel op 206° en Procyon op 162°. En lezen we daarnaast ook de berekende sterhoogten Hc van zowel Rigel als Procyon af. En van de andere sterren in de tabellen.
Tabelfragment 51° Noorderbreedte
Publicatie No-249 The Nautical Almanac
Logboek Datum … Van … naar … Tijd … Postie …°…’…” N/S …°…’…” O/W Koers …° Vaart … Kn Log … Nm Windsnelheid … Windrichting … Barometer … mBar Zicht … Zee … Hoog water … Laag water … Bijzonderheden …
Meteo & Navigatie
Publicatie No-249 The Nautical Almanac
Disclaimer
De bovenstaande uitleg en benaderingen zijn zo betrouwbaar mogelijk uitgelegd, maar geven geen garantie op een veilige navigatie ter land, ter zee of in de lucht, of het slagen voor een examen. Het bovenstaande is uitsluitend bedoeld om het begrip voor de astronomische navigatie te verbreden en te verdiepen.
