Middaglengte op Scheepsmiddag
Wanneer voor een Aangenomen Waarnemer de zon recht in het zuiden staat, bevinden de Geografische Projectie van de zon en de Aangenomen Waarnemer zich op dezelfde meridiaan. Maar de vraag is welke meridiaan. Om dat te kunnen berekenen is er een exacte tijdmeting nodig, uitgaande van een nul-punt. In de astronomische navigatie is de Meridiaan van Greenwich een nul-punt voor het berekenen van de Lengtebepaling.
Greenwich Mean Time
Wanneer een Aangenomen Waarnemer zich in Greenwich en daarmee op de Meridiaan van Greenwich bevindt, en de zon recht in het zuiden door het hoogste punt ziet gaan, dan is het exact 12.00 uur, ofwel Greenwich Mean Time.
De aarde maakt een volledige omwenteling om de denkbeeldige aardas in 24.00 uur. Een punt op aarde maakt daarbij een omtrekkende beweging van 360°. Dat betekent 360° gedeeld door 24.00 uur maakt 15° per uur. Dit komt overeen met de tijdzones van de aarde. Wanneer het 12.00 uur GMT is, dan is het 00.00 uur ofwel middernacht op de datumgrens van 180°.
Greenwich Mean Time
De Greenwich Mean Time (GMT) is een ijkpunt voor tijd en lengtegraad. De 0° meridiaan van Greenwich loopt dwars door het gebouw van de Royal Observatory van Greenwich. De betekenis voor tijdsafspraken die eind 19e eeuw gemaakt zijn: ‘Wanneer de zon vanuit het Greenwich Observatorium gezien op zijn hoogste punt aan de hemel staat, en daarmee recht in het zuiden, dan is het exact 12 uur ’s middags, 12:00 GMT.
Een punt op aarde beweegt zich gedurende een uur ofwel 60 minuten 15° verder. 15° gedeeld door 60 minuten maakt 0,25° ofwel 60’ gedeeld door 4 maakt 16’ per minuut. Om 1° af te leggen verloopt er een tijdsperiode van 4 minuten.
360° / 24.00 uur = 15° / 60 min 15° / 60 min = 0,25° / 1 min 1° = 4 minuten 0,25° = 0°15’
Exacte tijdmeting, chronometer
Het bovenstaande is de sleutel tot de Middaglengte afgelezen van de zon, een chronometer die exact gelijk loopt met Greenwich Mean Time, Greenwich Gemiddelde Tijd. Bijvoorbeeld: een Aangenomen Waarnemer neemt op het kompas de zon recht in het zuiden waar om 14:31 uur GMT. De Lengtegraad van de Aangenomen Waarnemer volgt dan uit de volgende berekening;
2 uur * 15° = 30° 31 minuten * 0°15’ = 7°45’ De Lengtegraad volgt 37°45’ WL 2:31 uur * 60 min = 151 min 151 * 0,25° = 37,75° 60’ * 0,75 = 45’ Lengtegraad 37°45’ WL
Meteo & Navigatie
Disclaimer
De bovenstaande uitleg en benaderingen zijn zo betrouwbaar mogelijk uitgelegd, maar geven geen garantie op een veilige navigatie ter land, ter zee of in de lucht, of het slagen voor een examen. Het bovenstaande is uitsluitend bedoeld om het begrip voor de astronomische navigatie te verbreden en te verdiepen.
