Zeesleper Elbe (1959) • J. & K. Smit’s Scheepswerven NV, Kinderdijk

Zeeslepers Clyde (1957) en  Elbe (1959) L. Smit & Co

Op 14 oktober 1958 liep bij J. & K. Smit’s Scheepswerven NV te Kinderdijk motorsleepboot Elbe van stapel. Het schip behoorde in de eerste jaren van haar bestaan tot de sterkere sleepboten van de wereld. Vooraf gegaan door het zusterschip Clyde van 1957. Het ontwerp van de Clyde en de Elbe was destijds modern en vooruitstrevend: een gestroomlijnde accommodatie met een in de schoorsteen overlopende stuurhuis. Zoals ook werd toegepast bij de zeesleper Holland (1951) van Rederij Doeksen op Terschelling. L. Smit & Co’s Internationale Sleepdienst speelde in op de vraag naar sterke zeeslepers voor het transport over zee van droogdokken, baggermateriaal, de aardoliewinning en het slepen groter wordende zeeschepen.

L. Smits Internationale Sleepdienst & Co liet twee vierslag Smit MAN vierslag dieselmotoren met drukvulling plaatsen als hoofdmotoren voor de voortstuwing. Via Lohmann & Stolterfoht Hydroflex koppelingen en een Lohmann & Stolterfoht tandwielkast wordt de enkele schroefas met vierblad vaste schroef aangedreven. Er kan kan gevaren worden met één van beide Smit-MAN dieselmotoren of met beiden. Achter de schroef bevinden zich dubbele roeren. Met haar 4000 Pk, in 1963 opgevoerd tot 4500 Pk door het toepassen van betere turboblowers en luchtkoelers behoorde de Elbe samen met het zusterschip Clyde (het huidige luxe jacht Seawolf) tot de sterkste zeeslepers van de wereld. Het vermogen van de Elbe en de Clyde kwamen overeen met dat van de Zwarte Zee (III) uit 1933, destijds de sterkste zeesleper ter wereld. Zwarte Zee (IV) uit 1963 had daarop ruimschoots het dubbele machinevermogen, namelijk 9000 Pk.

Zeesleper Elbe (1959)
De gerestaureerde zeesleper Elbe in de buitenhaven van Maassluis

ms Richard Kaselowsky, droogdok RDM

Tot de spraakmakende sleepreizen behoorde het te hulp schieten van de in 1953 gebouwde Duitse tanker Richard Kaselowsky. Deze kreeg in 1959 te maken met een gebroken krukas, varende op de Atlantische Oceaan. Vanuit Horta  op het eiland Fayal, de Azoren voer de Elbe het stuurloze schip tegemoet en sleepte het naar Hamburg. Met het verslepen van een droogdok van Portsmouth naar de Rotterdamse Droogdok Maatschappij – samen met de zeeslepers Tasman Zee en de Schelde – baarde het schip eveneens opzien. Genoemde dok had een draagvermogen van 85.000 ton, toereikend om de vlaggenschepen van de Holland Amerika Lijn, zoals de ss Nieuw Amsterdam en ss Rotterdam uit het water te tillen voor onderhoud en reparatie.

Sleepboot, loodsboot, actieschip

Na in 1976 afgevoerd te zijn van de vloot van Smit Internationale, vanwege het in de vaart komen van krachtiger zeeslepers heeft de Elbe na een ingrijpende verbouwing dienst gedaan als Amerikaanse loodsboot met de naam Maryland. Waarbij het achterdek vrijwel geheel werd overdekt. Na in de vaart te zijn geweest als loodsboot ging het schip over naar Greenpeace, waarvoor het dienst ging doen als actiechip. Momenteel is de Elbe in vrijwel originele staat teruggebracht tot varend museumschip vanuit de thuishaven Maassluis.

Zeesleper Elbe
Museumschip Elbe in de buitenhaven van Maassluis

Technische gegevens

Zeesleper Elbe (1958)

Scheepswerf: J. & K. Smit's 
Scheepswerven NV Kinderdijk
Gebouwd voor: L. Smit & Co’s 
Internationale Sleepdienst Rotterdam
bouwnummer: 867
Kiellegging: april 1958
Tewaterlating: 14 oktober 1958
In de vaart genomen: 24 februari 1959
Zusterschip: ms Clyde, huidige naam Seawolf

Lengte over alles: 59,20 meter
Lengte tussen de loodlijnen: 52,00 meter
Breedte over alles: 11,20 meter
Holte tot hoofddek: 5,45 meter
Diepgang: 4,80 meter
Tonnenmaat: 887 Ton
Waterverplaatsing: 1500 m³

Machinevermogen: 4.000 Pk (oorspronkelijk)
2x Smit M.A.N. type RB666
Lohmann & Stolterfoht Hydroflex koppelingen
Lohmann & Stolterfoht Hydroflex tandwielkast

Huidig vermogen: 2 maal 1720 Pk
bij 275 omwentelingen/ minuut
Kruissnelheid: 10 Knopen

Hulpmotoren
3x Caterpillar 3406

1 schroef 3,60 meter diameter
2 roeren

1959-1976 - zeesleper Elbe
1976-1985 – loodsboot Maryland, USA
1985-2001 – ms Greenpeace, actieschip
2001-heden – varend museumschip Elbe

Zusterschip Clyde (1957)

Scheepswerf: J. & K. Smit's 
Scheepswerven, Kinderdijk
Tewaterlating: 5 september 1956
Overdracht: 29 januari 1957
Bouwnummer: 858
Lengte over alles: 58.08 meter
Breedte over alles: 10.83 meter
Diepgang: 4.80 meter
Tonnenmaat: 820 BRT
Voortstuwing: 2 Smit-M.A.N. dieselmotoren
Totaal vermogen: 4500 pk
1 schroef, 2 roeren
Vaarsnelheid: 13 Knopen

1975 omgedoopt tot Smit Salvor, station Curaçao 
1977 omgedoopt tot Matsas Salvor, Griekenland
1990 omgedoopt tot Seawolfe, Caraïbische gebied 
1998-2003 Omgebouwd tot jacht: Seawolf
Buitenhaven Maassluis
De Buitenhaven van Maassluis met een tweetal historische schepen, de Elbe van 1959 en de Rigel van 1948

Geef een reactie