Lichtenlijn Hoek van Holland
Vanaf de opening in 1872 was de inrichting van de Maasmond relatief eenvoudig: bij Hoek van Holland was er komende vanuit zee één monding en dat was de Nieuwe Waterweg, leidende via het Scheur en de Nieuwe Maas naar Rotterdam. Weliswaar dien je dan wel het stuurmansvak te beheersen, maar dat was de situatie. Vanaf het jaar 1894 konden de zeelieden daarbij navigeren op de kustverlichting van Hoek van Holland. Al in een vroeg stadium werd daarmee de Nieuwe Waterweg,en daarmee de Maasmond voorzien van lichtenlijnen voor de ingaande en uitgaande scheepvaart.
Nieuwe Waterweg
Over de Nieuwe Waterweg geschreven, al kan worden gedacht dat dit het vaarwater is van Hoek van Holland naar Rotterdam, feitelijk loopt de Nieuwe Waterweg van de Maeslantkering tot aan Hoek van Holland. Tussen Vlaardingen en de Maeslantkering heet het vaarwater Het Scheur. Tot aan het einde van de negentiende eeuw boog Het Scheur zuidwaarts af om daar De Pan te gaan heten. Ook de naam Krim komt op oude kaarten voor. De Pan of Krim waren als het ware de Maasmond, de monding van de rivier in zee.
Maasmond
Een deel van het rivierwater volgde daarbij ook de Brielse Maas, en daarmee ook een deel van de Maasdelta. Door het in zuidelijke richting afbuigende deel van Het Scheur af te dammen en meer westwaarts een nieuwe geul te graven werd de Nieuwe Waterweg aangelegd, een vrijwel rechte maar vooral kortere weg naar zee, zandbanken en ondiepten omzeilend. Daarbij zou meer rivierwater via de Nieuwe Waterweg naar zee worden geleid en de vaarweg op natuurlijke wijze dieper uitslijten.
Uitgaande lichtenlijn
Aan de oever van de Nieuwe Waterweg bij Hoek van Holland, tussen de Koningin Emmaboulevard en het Seinpad ligt een open veld waar voorheen een omheind helikopterveld heeft gelegen. Ook het Fort aan den Hoek van Holland ligt daar, met de Berghaven op loopafstand. Op een recente kaart staat het veld aangemerkt als openluchtmuseum. Waar wederom een lichtopstand is geplaatst. Ook in mijn herinnering heeft dit lichtopstand tientallen jaren bij Kijkduin nabij Scheveningen gestaan. Maar dit zogenoemde Hoge Licht is weer teruggeplaatst bij Hoek van Holland, zoals het lange tijd samen met het Lage Licht dat aan de westkant van de Berghaven stond de lichtenlijn vormde voor de vanuit het Scheur komende en naar zee gaande schepen. De zogenoemde uitgaande lichtenlijn.
Ingaande lichtenlijn
Zeg maar vanaf 1872 was de inrichting van de Nieuwe Waterweg relatief eenvoudig: bij Hoek van Holland was er komende vanuit zee één monding en dat was de Nieuwe Waterweg, leidende via het Scheur en de Nieuwe Maas naar Rotterdam. Weliswaar dien je dan wel het stuurmansvak te beheersen, maar dat was de situatie. Vanaf het jaar 1894 konden de zeevarenden daarbij navigeren op de vuurtoren en het licht van Hoek van Holland. Samen met het Lage Licht dat heeft gestaan nabij de ingang van de Berghaven vormden deze de ingaande lichtenlijn. Dit Lage Licht maakt overigens nu deel uit van het Maritieme buitenmuseum aan de Leuvehaven van Rotterdam.
Locatie: Hoek van Holland
Architect: Adrianus Cornelis van Loo
Gebouwd door: Penn & Bauduin, Dordrecht
Optiek: Stilstaand Fresnell optiek
Materiaal: gietijzer
Hoogte: 27,2 meter
Kleur: rood
Begin bouw: 1893
In gebruik genomen: 1894
Buiten gebruik gesteld: 1974
Status: Rijksmonument sinds 1982
Calandkanaal en Europoort
Parallel aan de Nieuwe Waterweg en Het Scheur werd in de jaren vijftig van de vorige eeuw het Calandkanaal aangelegd. Met daarbij tegenover Hoek van Holland de Europoort. Daarmee werd de Maasmond complexer: komende vanuit zee wordt de Nieuwe Waterweg opgedeeld in de noordelijke invaart richting Het Scheur, en de zuidelijke invaart richting het Calandkanaal en de Europoort. Deze laatste inmiddels uitgebreid met een Eerste- en Tweede Maasvlakte. Op de Noorderpier en Zuiderdam zijn kolossale havenlichten geplaatst voorzien van een helikopterplatform, met bijbehorende geleidelichten voor de Maasmond, de Nieuwe Waterweg, het Callandkanaal en de Europoort.
Lees hier over het Kustverlichtingsmuseum
