Vuurtoren Wester-Schouwen

Als vuurtorenwachter in vroeger tijd had je een druk bestaan, dat uit meer bestond dan het elektrische  licht aan doen bij het invallen van de schemer en weer uitdoen in de morgen. Er is een tijd geweest dat er dagelijks een raderwerk opgewonden moest worden om de lenzen rond het licht te laten draaien. Ook was het de taak van de vuurtorenwachter om de ‘Fresnel-lenzen’ te polijsten zodat de lichtbundel helder en scherp bleef. Dit gold ook voor de ramen rondom zowel aan de binnen- als de buitenzijde. Een vuurtorenlamp kon stuk gaan of een zekering doorsmelten, dan moest er direct een nieuwe lamp of zekering geplaatst worden. Of de noodgenerator aangeslingerd, als het elektriciteitsprobleem buiten de vuurtoren lag.

Vuurtorenwachter

Ook dat behoorde tot de taak van de vuurtorenwachter, de noodstroomgenerator paraat houden. Maar de vuurtorenwachter hield ook uitkijk, in de eerste plaats over zee, naar schepen op drift of uit de koers, de vuurtorenwachter kon dan de loods-, sleep- of reddingsdienst alarmeren. Maar de vuurtorenwachter keek ook uit over de duinen, om te alarmeren bijvoorbeeld bij een duinbrand of een verdwaalde. En op zeker moment kwam daar de ‘uitluistertaak’ bij over de scheepsradio. En het doen van meteorologische waarnemingen zoals bewolking en de windrichting. Al met al had een vuurtorenwachter het nodige te doen, de ogen en oren, stem en handen van de kust zijn. Ware het niet dat de meeste vuurtorens van Nederland tegenwoordig onbemand zijn, dankzij de voortschrijdende techniek.

WSV Burghsluis

Het bankbiljet van 250 gulden, daar stond de vuurtoren van Burgh-Haamstede op afgedrukt. En laat het lichthuis van deze vuurtoren nu opgesteld zijn als vergaderruimte van WSV Burghsluis, na eerst een tijdje als havenkantoor gefungeerd te hebben. Heeft de vuurtoren Westerschouwen nabij Burgh-Haamstede dan geen lichthuis meer? Jawel, maar een ander, een sterkere, om een draaiende radarantenne te kunnen dragen. Dat kon dit lichthuis uit 1882 niet dragen. Maar nu is het dus een vergaderruimte met een verrassing in zich: tegen het plafond is de originele windroos bewaard gebleven met de functionerende windwijzer. ‘Noord ten Westen’ duidt de windwijzer op de foto aan. De taak van de vuurtorenwachter van eens om dat in het logboek te noteren.

Wester-Schouwen en Urk

De architect van de vuurtoren van Westenschouwen was Leendert Valk (1794-1867), geboren in Rotterdam, en van timmerman en tekenaar opgeklommen tot bouwkundige bij het Loodswezen. Voor zover bekend staan er twee vuurtorens op de naam van Leendert Valk: de vuurtoren van Urk (gebouwd 1844-1845), en de vuurtoren Wester Schouwen (gebouwd 1837-1840) bij Burgh-Haamstede in Zeeland. Dat is de vuurtoren die ook gestaan heeft op het rood-paarse bankbiljet van 250 gulden. Het oorspronkelijke lichthuis van deze vuurtoren is nu te vinden bij de haven van Burghsluis, waar het dienst doet als vergaderruimte van de watersportvereniging aldaar. De gelijkenis met Urk is treffend.