Frans Naerebout (1748-1818)

Weleens van Frans Naerebout gehoord? Naerebout was Zeeuw in hart en nieren en een man van het water. Geboren in Veere op 30 augustus 1748 als telg in een vissermansgezin. Nu heeft Veere een rijke historie en rijke dagen gekend met handel overzee, maar Naerebout was visser. En daarom verkoos hij ook bijverdienste, door zich als loods, als gids in de Zeeuwse wateren op te werpen.

Stranding van de Woestduyn

Het verhaal gaat dat op 25 juli de Oost-Indiëvaarder Woestduyn uit Middelburg op een bank strandde bij Zoutelande, vlak bij Vlissingen. De Verenigde Oostindische Compagnie had destijds in Vlissingen wel een vaartuig klaarliggen voor dit soort calamiteiten, maar de lieden van de VOC vonden het te spannend om uit te varen. Van je collega’s moet je het maar hebben. Echter, Frans Naerebout en zijn broer Jacob en nog zeven anderen hadden wel de moed, en redde daarmee 71 opvarenden van de Woestduyn. De vloed verhinderde nog langer bij de Woestduyn te blijven, maar bij het volgende laagwater werden er nog eens 16 zeelieden gered door Naerebout.

Loodsreizen

Deze heldendaad was niet onopgemerkt gebleven, ons kent ons op het eiland Walcheren, en zo kwam Naerebout in dienst bij de Oostindische Compagnie waar hij loodsdiensten verrichtte, maar daarnaast ook reddingswerk.  Verteld wordt dat Naerebout  in 1788 zeilschip de Zuiderbank wegloodste van de kust van West Kapelle, en aan boord bleef tot aan Plymouth, de eerst aangelopen haven. ‘Wat blijft Frans lang weg’ zullen ze thuis vast gedacht hebben. In 1795 zou iets dergelijks gebeurd zijn met het zeilschip Voorland. Toen kon Naerebout pas afstappen op Kaap de Goede Hoop. Zuid Afrika. Dat waren nog eens loodsreizen!

Lichtopsteker

Maar om een lang verhaal kort te maken, op een zeker moment liep de handel van Vlissingen en de VOC terug, en daarmee de loodsdienst op de rede van Vlissingen en Veere. Frans Naerebout zocht zijn bijverdienste in de garnalenvisserij, en werd lichtopsteker op Oost-Beveland, aan de Wilhelminapolder. Vuurtorenwachter zeg maar. En daarnaast havenmeester en sluismeester van de Sas van Goes. Waar hij op 29 augustus 1818 als zeventigjarige overleed. De mythe rond Frans Naerebout verteld dat hij uiteindelijk een karig bestaan leidde, wonende in een houten huis bij het lichtbaken. Dat op zeker moment verzwolgen is door de Oosterschelde. Desondanks, Naerebout ligt eervol begraven in de Grote- of Maria Magdalena Kerk van Goes. Een Zeeuw in hart en nieren en een man van het water: visser, redder, loods, lichtopsteker, haven- en sluismeester.