Gezien in het Biesbosch Museum

Zeshonderd jaar geleden, in de nacht van 18 op 19 november 1421 werden grote delen van Zuidwest Nederland geteisterd door een zware storm. De duinen en dijken van Kennemerland en Westfriesland, en van de rivierdelta rondom Dordrecht leden eronder en braken door. Met grote overstromingen tot gevolg. Een gebeurtenis die de geschiedenisboeken in is gegaan als de St. Elisabethsvloed. En het ontstaan van de Biesbosch.

De Biesbosch en de Sint-Elisabethsvloed

De Sint-Elisabethsvloed van 1421 is nog steeds een van de meest aansprekende overstromingen van de Middeleeuwen. Zeker waar het de Zuid-Hollandse Grote Waard betreft. Daar liepen achtentwintig dorpen, waaronder Almsvoet, Houweninge en Cruyskerke, onder water. Dat de impact van de vloed in de omgeving van Dordrecht zo groot was, had ook te maken met het gegeven dat dijken door veenafgravingen verzwakt waren. Ook de politieke situatie na 1417 zorgde echter voor geldgebrek die het bijhouden van de dijken verstoorde.

‘ Daags na St. Elisabeth woedde er ‘s nachts zo’n hevige storm dat de wind met orkaankracht in Tiel verschillende huizen omver blies en in Holland door dijkdoorbraken veel schade aanrichtte. Tweeduizend mensen zijn, naar men zegt, verdronken. Bijna heel Holland is, evenals Vlaanderen en Zeeland, ondergelopen. Hierdoor kwam ook de Grote Zuid Hollandse Waard onder te staan en ging verloren.

Bron: Tieler Kroniek 1450’

Het landschap in de Grote Waard is de eerste decennia na de dijkdoorbraken blijven bestaan uit resten van dijken en oeverwallen, en van dorpen op terpen, zichtbaar bij laag water. Bomen staken nog boven het water uit, evenals de hoger liggende stroomruggen. Het water vormde kreken en killen die door de getijdenwisselingen slikken of zandbanken opwierpen, die aangroeiden tot met riet en biezen begroeide schorren. Het natte gebied werd door de omgeving de Verdronken Waard genoemd.

In de kreken viste men op zalm en de producten van de schorren werden geoogst door rietdekkers en biezenvlechters. Waaraan het gebied de naam ‘Biesbosch’ dankt. Voor Dordrecht had de watersnood desastreuze gevolgen. De stad verloor door het water haar achterland en daarmee ook veel van haar invloed, al probeerde ze die naarstig voort te zetten. Hierbij werden de Zwijndrechtse en Alblasserwaard gebruikt als nieuw aanleveringsgebied van landbouwprodukten.

Zie ook: Waterberging in de Noordwaard

Bron: Biesbosch Museum