Maasmond

De rivier de Maas ontspringt in Frankrijk om via de Maasdelta bij Rotterdam de Noordzee in te stromen. Met name de Nieuwe Waterweg wordt daarbij de Maasmond genoemd. De Maas ontstaat uit twee bronnen op het Plateau van Langres, noordelijk van de stad Dijon in het Franse departement Haute-Marne. De Maas ofwel Meuse stroomt door de Franse Ardennen en passeert de steden Verdun, Sedan en Charleville-Mézières. Om bij Sedan bevaarbaar te worden voor de scheepvaart. Maar ook voor wielrijders is de Maas te volgen. Volgens de Lange Afstand Fietsroute de Eurovelo 19, de Maasroute.

De Maas stroomt door Frankrijk, België en Nederland, het Maaswater legt daarbij een afstand af van 935 kilometer bij een hoogteverschil van 400 meter. De Maas is een regenrivier, wat zeggen wil dat vrijwel al het rivierwater afkomstig is van regenwater uit het stroomgebied. De waterstanden in de Maas worden daardoor beïnvloed door de hoeveelheden neerslag. Omdat er met name in het Franse en Belgische deel sprake is van een steenachtige rivierbodem welke minder water absorbeert dan de zachtere gronden in de lagere stroomgebieden zijn er grote stijgingen en dalingen bij meer of minder neerslag. Stuwen en sluizen in de Maas zijn aangelegd om de Maas bevaarbaar te houden. Ook is het water van de Maas van belang voor de drinkwatervoorziening en de land- en tuinbouw.

Regenrivier

De Maas is een typische regenrivier, die direct en snel op neerslag reageert. Ook de rotsachtige sterk hellende ondergrond in delen van het stroomgebied van de Maas, draagt bij aan het snelle en grillige karakter.

Bron: KNMI, Hoogwaterberichten

Maasmond en Rijnmond

Rotterdam is gelegen aan de Nieuwe Maas. Van Dordrecht naar de Botlek stroomt de Oude Maas. Rotterdam kent de Maastunnel en de Maasbruggen. Aan Het Scheur bevinden zich woonplaatsen als Maassluis en Maasdijk. Bij het begin van de Nieuwe Waterweg ligt Maeslantkering. Bij Hoek van Holland ligt de Maasmond. Op allerlei manieren klinken verwijzingen naar de Maas. Waarbij het genoemde gebied ook de Rijnmond wordt genoemd. Dat klinkt tegenstrijdig, temeer daar woonplaatsen als Nieuwerbrug aan de Rijn, Alphen aan de Rijn, Rijnsaterswoude, Rijnsburg en Katwijk aan de Rijn verwijzen naar een noordelijker loop van de Rijn in het verleden. Overigens bevindt kilometerraai 1000 van de Rijn zich nabij de Maasbruggen.

Rijnkilometer

De Rijnkilometer is de stroomafwaartse afstand vanaf het punt waarop de Rijn bevaarbaar wordt, en die langs deze rivier wordt aangegeven door grote borden: de kilometerraai.

Loop van de Maas

Rotterdam als Maasstad heeft oude papieren. Dat blijkt uit landkaarten die gedateerd zijn rond het begin van de negentiende eeuw. De Maas passeert bij Eijsden de Belgisch-Nederlandse grens en stroomt door Maastricht en langs Maasbracht. Bij het land van Maas en Waal raken de beide rivieren elkaar bijna, maar bij Woudrichem en Loevestein sluit de Maas werkelijk aan op de Waal om vanaf daar de  Merwede genoemd te worden. Bij Dordrecht splitst het water zich weer en gaat de naam Oude Maas weer klinken. De zuidelijke arm heet Oude Maas, de noordelijke arm Noorder Diep. De Oude Maas stroomt dan langs Puttershoek, Hoogvliet en Spijkenisse, na het Noorder Diep dat daarna bij Alblasserdam weer Merwede gaat heten wordt het water weer Maas genoemd. Waar de Leck, de benedenloop van de Nederrijn zich ook aansluit bij de langs Rotterdam stromende Maas, evenals de Hollandse IJssel.

Nieuwe Maas

In de huidige tijd zijn de rivieren in de aanloop naar Rotterdam aanzienlijk verbreed, zowel voor de scheepvaart als voor de afvoer van het rivierwater. Waarbij ook de namen enigszins zijn aangevuld. Zo is de Merwede hernoemd naar Boven – en Beneden Merwede, en het Noorder Diep genoemd is geworden tot de Noord. De Maas bij Rotterdam tegenwoordig aangeduid als Nieuwe Maas, bij Vlaardingen aansluitend bij Het Scheur en de Nieuwe Waterweg. Vanaf Werkendam is er de Nieuwe Merwede bijgekomen, als verbinding voor de scheepvaart tussen Waal en Amer op de route naar de Moerdijk en de Schelde Rijn Verbinding naar het havengebied van Antwerpen.

Afgedamde Maas

Ook bij het Land van Maas en Waal is de loop van de rivier wezenlijk veranderd. Een belangrijke wijziging is de aanleg van de Bergse Maas en het afsluiten van de Andelse Maas, nu genoemd de Afgedamde Maas. De naam zegt het al, de Afgedamde Maas is nu de zijarm bij Woudrichem, weliswaar in open verbinding met de Boven Merwede en de Waal, maar niet meer verbonden met de Maas. Het Maaswater stroomt nu via de gekanaliseerde Bergse Maas naar de Amer, het Hollands Diep en het Haringvliet.

Brielse Maas

Wat de Oude Maas betreft, ook daar zijn grote veranderingen aangebracht. Na Hoogvliet en bij Spijkenisse ging deze zuidwaarts afbuigend over in de Maas ofwel het Brielse Diep, stromende langs Geervliet, Blankenburg en Den Briel, het huidige Brielle. Waarna het zeegat wordt genoemd de Monding van de Maas. In kaart gebracht was deze Maas de benedenloop van de Maas welke langs Rotterdam stroomde. Het Brielse Diep zal het water geweest zijn waar de Watergeuzen in 1572 voor Den Briel lagen en een belangrijke vaarverbinding van zee naar Rotterdam.

Nieuwe Waterweg

Zoals er bij bij Den Briel het Brielse Diep lag, zo liep er bij Maassluis het Maassluise Diep. Maar beide vaarwaters hadden te maken met verzanding, wat de scheepvaart naar Rotterdam parten speelde. Dit speelde meer en meer bij de route door Het Scheur en het Maassluise Diep. De oplossing werd gevonden in de aanleg van de Nieuwe Waterweg. Daartoe werd het zuidwaarts afbuigende deel van Het Scheur afgedamd en een kanaal gegraven van Het Scheur direct naar zee, genoemd de Nieuwe Waterweg en geworden tot de nieuwe Maasmond bij Hoek van Holland.

Maasvlakte

De ontwikkelingen hebben daarna niet stil gestaan. Daar waar rond het begin van de negentiende eeuw de Maas en de Oude Maas nog samenstroomden, daar ligt nu de Botlek. Het Brielse Diep, voorheen een zeearm is het Brielse Meer geworden, met parallel daaraan het Calandkanaal. Vernoemd naar de ingenieur die de Nieuwe Waterweg wist te realiseren.

Maasroute, Eurovelo 19

Regelmatig bevinden zich aan boord van Pontje Steur wielrijders en voetgangers die de Maasroute volgen. Sommigen zijn begonnen in Maastricht of zijn daarnaartoe op weg. Anderen komen van het Franse   het Plateau van Langres. Bijzonder is dat het niet alleen Nederlanders, Belgen of Fransen zijn die de ruim 1000 kilometer fietsend afleggen, maar ook bij Amerikanen en Australiërs is de Maasrote, de Eurovelo 19 in trek. We ontmoeten hen regelmatig op Pontje Steur, langs de rand van de Brabantse Biesbosch.

Lees meer over de Maasroute vanaf Maastricht .