Christiaan Brunings
Christiaan Brunings (Neckerau 3 november 1736 – Den Haag 16 mei 1805) was een waterbouwkundige die gezien wordt als de grondlegger van Rijkswaterstaat, opgericht in 1848. Bij het Hoogheemraadschap van Rijnland raakte hij bekend met de loop van het water. Brunings ontwikkelde een meetinstrument om stroomsnelheden van water te meten. Een vinding door hem als ‘tachometer’ aangeduid. De Oudgriekse woorden ‘tacho’ en ‘tachys’ zijn verwant aan de begrippen ‘spoed’ en ‘snel’. Christiaan Brunings ligt begraven in de Grote- of St. Bavokerk van Haarlem, de stad waar wij een aantal jaar hebben gewoond en gewerkt. Werk waar ook de St. Bavo deel van was.
Domineeszoon Christiaan
Het verhaal gaat dat Brunings de zoon was van David Brunings en Elisabeth Margaretha Sox. David Brunings was predikant in het zuid-Duitse Neckarau bij Manheim. Rond het vijfde levensjaar van Christiaan verhuisde het gezin naar Amsterdam waar vader Brunings het ambt van predikant vervulde, waar hij overleed in 1649. Met zijn voogd vertrok de dertienjarige Christiaan naar Bohemen, om in 1651 weer terug te keren in Amsterdam. Daarop volgde een studieperiode in Heidelberg maar de studie aan de universiteit van Heidelberg moest worden afgebroken.
Grote – of St. Bavokerk Haarlem
Waterbouwkundige Brunings
Christiaan Brunings vond werk bij een zwager, in die tijd ontmoette hij Jan Noppen (1706-1764), opzichter bij het Hoogheemraadschap van Rijnland. Hij werd Brunings leermeester, onderwees hem in muziek, wis- en natuurkunde, astronomie en waterbouwkunde. Na het overlijden van Noppen volgde Brunings hem op 25 mei 1765 in zijn functie als opzichter op.
Beschermheer van Nederland
In 1769 werd hij Inspecteur-Generaal van ’s Lands Rivieren, waarbij zijn aandacht als waterbouwkundige bijzonder uit is gegaan naar de waterhuishouding van de rivieren. Om daarmee de waterhuishouding in de Republiek der Verenigde Nederlanden te verbeteren en het overstromingsgevaar te verminderen.
Bureau voor den Waterstaat
De oorsprong van Rijkswaterstaat ligt in de Franse periode (1795 tot 1813). De zorg voor het water is dan nog versnipperd over het Rijk, de provincies, waterschappen en lokale besturen. Maar de staat van de rivierbeddingen is slecht en de dijken zijn zwak. Dat leidt tot rampzalige overstromingen. De grote hoeveelheid schade vraagt om een nationale aanpak. Daarom wordt in 1798 een nationale organisatie opgericht, het Bureau voor den Waterstaat.
Bron: website rijkswaterstaat
Grondlegger Rijkswaterstaat
In het middenschip van de Grote- of St. Bavokerk aan de voet van één van de pilaren te Haarlem bevind zich het grafmonument van Christiaan Brunings. Hij is de waterbouwkundige door wiens invloed het is gekomen tot het ‘Bureau van den Waterstaat’ dat heeft geresulteerd in het huidige Rijkswaterstaat. Zijn grafmonument heet de allure van praalgraf, een grafsteen van marmer en ingelegd met gouden letters, temidden van tientallen donkere grafstenen in de St. Bavo. Brunings had een woonhuis in Halfweg gelegen tussen Haarlem en Amsterdam. Zijn grafmonument vermeld het opschrift ‘Nederlands Raads- en Beschermheer tegen de Woede der Zee en Stormen’.
